Günümüzün dijital dünyasında, siber güvenlik, kritik ilişkilerin korunması ve faaliyetlerin sürdürülebilir olması için en önemli unsurlardan biri haline gelmiştir. Türkiye’deki enerji sektörü özelinde, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından kaydedilen siber güvenlik yetkinlik modeli, bu alanda bir standardizasyon sağlamayı hedefliyor. EPDK’nın bu modelde Seviye 1’den Seviye 4’e kadar olan siber güvenlik seviyelerinde, bir enerji şirketi siber güvenlik kaydı ne kadar etkin bir şekilde uygulanmış ve önemli bir ölçüm elde edilmiştir.
Kuruluşların EPDK Siber Güvenlik Yetkinlik Modeli’nde hangi seviyede yer aldığını anlamaları, siber güvenlik stratejilerinin etkinliğini değerlendirebilmeleri ve daha güçlü güvenlik önlemleri alabilmeleri için kritik bir adımdır. Bu yazıda, EPDK’nın siber güvenlik yetkinlik modelindeki Seviye 1 ile Seviye 4 arasındaki farkları, her seviyenin içerdiği teknik ve organizasyonel yetkinlikleri, ve seviyeler arası geçiş stratejilerini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
Bir şirketin EPDK siber güvenlik yetkinlik modelindeki seviyesinin tespit edilmesi, aynı zamanda o şirketin dijital altyapısının ne denli güvenli olduğuna dair önemli bir gösterge sunar. Hangi seviyede yer aldığınız, siber güvenlik açığınızı, risklerinizi ve önceliklerinizi belirlemenize yardımcı olur. İster Seviye 1’de, ister Seviye 4’te olun, her bir seviye kendi içinde farklı gereksinimler ve uygulama düzeyleri içerir.
Şimdi, EPDK siber güvenlik yetkinlik modelinin seviyelerini daha derinlemesine inceleyerek, hangi seviyede yer aldığınızı anlamaya başlayalım.
EPDK’nın siber güvenlik yetkinlik modeli, enerji sektöründeki kuruluşların siber güvenlik altyapısını ve uygulamalarını belirli bir düzeyde standartlaştırmayı amaçlar. Model, dört ana seviye üzerinden değerlendirilir ve her seviye, kuruluşun siber güvenlik süreçlerinin ne kadar olgunlaştığını ve ne kadar sağlam bir temele dayandığını gösterir. Bu seviyeler, teknik ve organizasyonel yetkinlikleri içeren kapsamlı bir çerçeve sunar. Her seviyenin gereksinimleri ve kapsamı farklıdır ve kuruluşlar, bu seviyelere ulaşarak siber güvenlik alanındaki olgunluklarını artırmayı hedeflerler.
Seviye 1, en temel siber güvenlik önlemlerinin alındığı, ancak daha derinlemesine bir strateji veya organizasyonel yapı olmayan bir aşamadır. Bu seviyedeki kuruluşlar, temel güvenlik önlemleri alarak, siber tehditlere karşı ilk savunmalarını oluştururlar. Genellikle, acil durumlara karşı ad-hoc (geçici) çözümler kullanılır. Bu seviyedeki kuruluşların siber güvenlik politikaları, yazılımlarının güncellenmesi, ağ güvenliği gibi temel unsurları kapsar, ancak bu unsurlar henüz tüm organizasyon çapında bütünsel bir şekilde entegre edilmemiştir.
Seviye 1’in Yetkinlik Kapsamı:
Bu seviyede yer alan kuruluşlar, siber güvenlik konusunda henüz oldukça temel adımlar atmaktadırlar ve organizasyonel bir yapıdan yoksundurlar.
Seviye 2, kuruluşların siber güvenlik uygulamalarını belirli bir seviyeye taşımaya başladığı aşamadır. Bu seviyede, güvenlik politikaları daha iyi tanımlanmış, ancak hala organizasyonel düzeyde bazı eksiklikler bulunabilir. Güvenlik riskleri hakkında daha fazla farkındalık oluşturulmuş olup, siber güvenlik süreçleri daha sistematik hale gelmiştir. Ayrıca, bu seviyede siber güvenlik alanındaki yönetim süreçleri için bazı temel izleme ve değerlendirme mekanizmaları oluşturulmuştur.
Seviye 2’nin Yetkinlik Kapsamı:
Seviye 2’deki kuruluşlar, güvenlik süreçlerini yapılandırmaya başlasa da, uygulamalarda hala belirli boşluklar olabilir. Ancak, güvenlik tedbirleri genellikle daha kapsamlıdır ve daha etkili izleme yöntemleri devreye girmektedir.
Seviye 3, siber güvenlik altyapısının oldukça gelişmiş olduğu ve genellikle proaktif güvenlik yönetiminin uygulanmaya başlandığı bir aşamadır. Bu seviyede, siber güvenlik uygulamaları daha olgunlaşmış ve kapsamlı bir şekilde örgütlenmiştir. Kuruluşlar, düzenli olarak siber güvenlik testleri yapar ve güvenlik açıklarını hızlı bir şekilde tespit ederek bunlara karşı önlemler alır. Ayrıca, siber güvenlik olaylarına hızlı müdahale etmek için sağlam bir organizasyonel yapı oluşturulmuştur.
Seviye 3’ün Yetkinlik Kapsamı:
Seviye 3’teki kuruluşlar, siber güvenlik süreçlerini düzenli olarak gözden geçirir ve sürekli iyileştirme stratejileri uygularlar. Güvenlik tehditlerine karşı hızlı ve etkin bir müdahale altyapısı kurulur.
Seviye 4, siber güvenlik açısından en olgun seviyedir. Bu aşama, sadece yüksek güvenlik önlemleri almakla kalmayıp, aynı zamanda siber güvenlik stratejilerini sürekli olarak geliştiren ve mükemmelleştiren kuruluşları ifade eder. Seviye 4’te, siber güvenlik tüm organizasyonel süreçlere entegre olmuş ve sürekli olarak iyileştirilmesi sağlanmıştır. Bu seviyedeki kuruluşlar, dünyadaki en iyi uygulamaları takip eder ve dijital altyapılarındaki her türlü zafiyeti minimize etmek için ileri düzey teknolojiler kullanırlar.
Seviye 4’ün Yetkinlik Kapsamı:
Seviye 4’teki kuruluşlar, sadece mevcut güvenlik tehditlerine karşı değil, gelecekteki potansiyel risklere karşı da önlemler alırlar. Bu seviyede, siber güvenlik sadece bir teknik önlem değil, aynı zamanda organizasyonun her düzeyine entegre edilmiş bir kültür haline gelir.
EPDK Siber Güvenlik Yetkinlik Modeli’nde, her bir seviyenin farklı teknik ve organizasyonel yeterlilikler gerektirdiği açıkça belirtilmiştir. Bu yeterlilikler, kuruluşların siber güvenlik uygulamalarını ne kadar etkin bir şekilde yerine getirdiğini ve siber tehditlere karşı ne kadar dayanıklı olduklarını gösterir. İleri seviyelere geçiş yapmak için kuruluşların, belirli teknik altyapılara sahip olmaları ve organizasyonel anlamda belirli stratejiler geliştirmeleri gerekir. Aşağıda, her seviye için beklenen teknik ve organizasyonel yeterliliklere dair detaylı bir açıklama bulabilirsiniz.
Teknik Yeterlilikler:
Ağ Güvenliği: Temel güvenlik duvarları ve basit ağ segmentasyonu ile dışarıdan gelen tehditler engellenmeye çalışılır. Bu seviyede, ağ güvenliği temel seviyededir ve genellikle yapılandırılmış değildir.
Antivirüs ve Güvenlik Yazılımları: Sistemlerde temel antivirüs yazılımları kullanılır, ancak düzenli güncellemeler ve kapsamlı tehdit algılama önlemleri çoğunlukla eksiktir.
Yazılım Güncellemeleri: Sistemler ve uygulamalar düzenli olarak güncellenmez. Güncelleme süreçleri genellikle manuel olarak yapılır, bu da güvenlik açıklarını artırır.
Organizasyonel Yeterlilikler:
Temel Farkındalık Eğitimleri: Çalışanlar için siber güvenlik bilinci oluşturma faaliyetleri çok basittir ve genellikle sadece temel güvenlik önlemlerine odaklanır.
İş Sürekliliği Planı: Bu seviyede, kuruluşlar genellikle bir iş sürekliliği veya felaket kurtarma planı oluşturmazlar ya da çok sınırlı bir planları vardır.
Güvenlik Politikaları: Güvenlik politikaları genellikle yazılı değildir ve işleyişte ad-hoc çözümler ile ilerlenir.
Seviye 1’deki kuruluşlar, yalnızca temel siber güvenlik önlemleri almış ve genellikle savunmasız kalmışlardır. Bu seviyede, siber güvenlik bir zorunluluk değil, bir risk öncesi çözüm olarak görülür.
Teknik Yeterlilikler:
İzleme ve Tespit: Gelişmiş güvenlik duvarları ve ağ izleme araçları kullanılarak, dış tehditler daha iyi tespit edilir. Güvenlik olaylarını izleme sistemleri kurulmaya başlanır.
Erişim Kontrolleri: Kullanıcıların ağ ve sistemlere erişimi daha sıkı bir şekilde kontrol edilir. Güçlü şifre politikaları ve kimlik doğrulama yöntemleri uygulanır.
Yazılım Güncellemeleri ve Yama Yönetimi: Sistemler için düzenli güncellemeler ve yama yönetimi süreçleri oluşturulur. Otomatik güncelleme araçları devreye girmeye başlar.
Organizasyonel Yeterlilikler:
Risk Yönetimi: Güvenlik risklerinin tanımlanması ve bunlara yönelik önlemlerin belirlenmesi başlar. İleri düzeyde risk analizi yapılır.
Siber Güvenlik Eğitimleri: Çalışanlara yönelik güvenlik farkındalık programları başlatılır ve eğitimler düzenli hale gelir.
Güvenlik Olayları Yönetimi: Temel düzeyde bir olay müdahale planı oluşturulur. Güvenlik ihlallerine yönelik temel prosedürler belirlenmiştir.
Seviye 2’deki kuruluşlar, siber güvenlik altyapısını kurmuş ve iyileştirme sürecine girmiştir. Ancak, bu süreç hala temel ve yerleşik sistemlerin dışında bir yapı oluşturulmamıştır.
Teknik Yeterlilikler:
İleri Düzey İzleme ve Analiz: Güvenlik tehditlerinin tespiti ve analizi için gelişmiş araçlar kullanılır. Gerçek zamanlı izleme ve uyarılar aktif hale gelir.
Veri Koruma ve Şifreleme: Kritik veriler şifrelenir, güvenli yedekleme ve kurtarma süreçleri uygulanır. Veri kaybı veya sızıntısına karşı ileri düzey önlemler alınır.
Yedekleme ve Felaket Kurtarma: Sistemlerin güvenli yedekleme işlemleri yapılır ve bir felaket durumunda iş sürekliliğini sağlayacak planlar oluşturulur.
Güvenlik Testleri ve Penetrasyon Testi: Güvenlik açıkları tespit edilmek için düzenli penetrasyon testleri ve güvenlik testleri yapılır.
Organizasyonel Yeterlilikler:
İleri Düzey Güvenlik Yönetimi: Kuruluşlar, güvenlik yönetimini daha sistematik hale getirir ve gelişmiş yönetim araçları ile takip eder.
Denetim ve Uyumluluk: Güvenlik standartlarına uyum sağlamak adına iç denetimler yapılır ve uyum süreçleri güçlendirilir.
Güvenlik Kültürü: Kuruluş içindeki tüm çalışanlar siber güvenlik konusunda yüksek farkındalığa sahip olup, güvenlik kültürü tüm organizasyona yayılır.
Seviye 3’teki kuruluşlar, siber güvenlik alanında proaktif bir yaklaşım sergiler ve süreçlerini sürekli olarak iyileştirmek için adımlar atarlar. Bu aşamada, güvenlik olayları daha hızlı tespit edilir ve müdahale süreçleri iyileştirilir.
Teknik Yeterlilikler:
Siber İstihbarat ve Gelişmiş Tehdit Analizi: Küresel tehditler ve yeni siber güvenlik trendlerine karşı önleyici stratejiler geliştirilir. Siber güvenlik tehditlerine karşı istihbarat tabanlı analizler yapılır.
Çok Katmanlı Güvenlik: Güvenlik, birçok katmandan oluşur ve her katman farklı seviyelerde koruma sağlar. Bu, veri, uygulama, ağ ve kullanıcı güvenliğini kapsar.
Otomatikleştirilmiş Güvenlik Süreçleri: Güvenlik süreçleri, otomasyon araçları ile hızlandırılır. Otomatik saldırı tespiti ve önleme sistemleri uygulanır.
Sürekli İzleme ve Güvenlik İyileştirmeleri: Kuruluşlar, sürekli olarak güvenlik açıklarını tespit edip, iyileştirme sürecine girer. Olası tehditlere karşı sürekli bir uyum sağlanır.
Organizasyonel Yeterlilikler:
En İyi Uygulamalar ve Endüstri Standartları: Kuruluş, global siber güvenlik standartlarına ve en iyi uygulamalara uygun hareket eder.
Siber Güvenlik Liderliği ve Yönetim: Güvenlik yöneticileri, üst düzey yöneticiler ile sık sık iletişim kurarak stratejik kararlar alır. Güvenlik yönetimi üst düzeyde entegre edilmiştir.
Sürekli Eğitim ve Gelişim: Çalışanlar için düzenli siber güvenlik eğitimleri ve gelişim programları sunulur. Güvenlik bilincinin arttırılması sağlanır.
Seviye 4’teki kuruluşlar, siber güvenlik konusunda mükemmeliyet sağlar ve sürekli gelişim için dinamik bir yapı kurarlar. Bu seviyede, siber güvenlik bir organizasyon kültürü haline gelir ve dijital altyapıdaki her seviyeye entegre edilir.
Bir kuruluşun EPDK Siber Güvenlik Yetkinlik Modeli’ndeki seviyesini yükseltmesi, hem teknik hem de organizasyonel açıdan planlı bir yaklaşım gerektirir. EPDK Siber Güvenlik Yetkinlik Modeli seviye yükseltme sürecinde dikkat edilmesi gereken bazı önemli stratejiler şunlardır:
İhtiyaç Analizi ve Durum Değerlendirmesi: İlk adım olarak mevcut güvenlik durumu değerlendirilmelidir. Hangi seviyede olduğunuzu tespit ettikten sonra, eksiklikleri ve geliştirilmesi gereken alanları belirlemek kritik önem taşır.
Eğitim ve Farkındalık: Çalışanlar ve yöneticiler için siber güvenlik farkındalık eğitimleri düzenlemek, güvenlik kültürünü güçlendirecektir. Bu, tüm organizasyonel süreçlere güvenlik bilincinin entegre edilmesine yardımcı olur.
Yazılım ve Altyapı Yatırımları: Seviye yükseltme, çoğu zaman yeni yazılım çözümleri ve altyapı yatırımları gerektirir. Güvenlik duvarları, izleme araçları ve güvenlik testleri gibi çözümler, daha yüksek seviyelere ulaşmanın temel bileşenlerindendir.
İç Denetimler ve Sürekli İyileştirme: Sürekli izleme ve düzenli iç denetimler, güvenlik açıklarını tespit etmek ve bunları hızla çözmek için önemlidir. Denetim sonuçlarına dayalı olarak iyileştirme adımları atılmalıdır.
Risk Yönetimi ve Uyum Süreçleri: Her seviye yükseltildiğinde, yeni riskler ortaya çıkabilir. Bu nedenle, etkin bir risk yönetimi stratejisi oluşturmak ve güvenlik standartlarına uyum sağlamak gereklidir.
EPDK Siber Güvenlik Yetkinlik Modeli seviye yükseltme sürecinde bu adımlara dikkat ederek, organizasyonlar daha sağlam bir siber güvenlik altyapısına sahip olabilir ve dijital tehditlere karşı daha dayanıklı hale gelebilir.
EPDK Siber Güvenlik Yetkinlik Modeli’nde seviye yükseltmek, kuruluşların güvenlik altyapılarını güçlendirmeleri için kritik bir adımdır. Bu süreç, teknik ve organizasyonel yeterliliklerin sürekli iyileştirilmesini gerektirir. Kuruluşlar, belirli stratejileri takip ederek, güvenlik açıklarını azaltabilir ve dijital tehditlere karşı daha dayanıklı hale gelebilirler. EPDK uyumluluğu konusunda profesyonel destek almak isteyen kuruluşlar için EPDK Uygunluk Danışmanlığı hizmetimizle size yardımcı olabiliriz.